-
porywać się z motyką, ale na co?16.04.201216.04.2012Witam,
do niedawna znałam frazę porywać się z motyką na słońce, tymczasem okazało się, że równolegle z nią funkcjonuje porywać się z motyką na księżyc. Ciekawi mnie, która z wersji jest tą pierwotną i skąd się w ogóle wzięła?
Pozdrawiam -
użalać się – komu czy do kogo?8.02.20158.02.2015Szanowni Państwo,
gdy w rozmowie z osobą X użalamy się nad osobą Y, to możemy powiedzieć, że użalamy się nad igrekiem do iksa? Poprawne wydaje się raczej użalanie się iksowi nad igrekiem.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
zwlec się19.05.201319.05.2013Czy poprawna jest forma zwlókł się czy zwlekł się?
-
do McDonalda2.12.20122.12.2012Szanowni Państwo,
bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości co do zapisu nazw produktów z dopełniaczem saksońskim. Wiadomo, że powinno się mówić „Idę do McDonalda” (nie: McDonaldsa), „Używam Helmana” (nie: Helmansa – chodzi o majonez) itp. Co jednak z takimi nazwami jak Jack Daniel's, Balantine's, Redd's? Wszyscy, których znam, dopełniacz wymawiają kolejno: [danielsa], [balantajsa], [redsa].
Iwona Nowakowska -
jednak, niemniej jednak, tym niemniej15.10.201115.10.2011Szanowni Państwo,
czy można zaczynać zdanie od niemniej, skoro raczej należy unikać rozpoczynania od jednak? Wiem, że niemniej i jednak mogą występować w swoim bezpośrednim sąsiedztwie – taką formę znajduję też na stronie Poradni – niemniej wydają mi się one jednak raczej bliskoznaczne.
Z góry dziękuję za pomoc. -
zabawka dziecięca czy dziecięca zabawka?
25.05.201325.05.2013Czy szyk „zabawka dziecięca wyobrażająca niedźwiadka” (zob. w haśle https://sjp.pwn.pl/sjp/mis;2483813.html) można uznać za nacechowany słownikowo? Wydaje mi się, że dla komunikacji pozasłownikowej bardziej naturalny byłby szyk dziecięca zabawka wyobrażająca niedźwiadka (inna rola przydawki dziecięca, rozdzielenie przydawek, mniejsza odległość między zabawka a wyobrażająca). Hasło miś jest tylko przykładowe, podobną konstrukcją charakteryzuje się sporo haseł.
-
odmieniać przez wszystkie przypadki6.01.20136.01.2013Szanowni Państwo,
na wczorajszej Gali Mistrzów Sportu, emitowanej na antenie TVP1, prezenterka powiedziała: „Dzisiaj słowo dziękuję [nie dziękować] będzie odmieniane przez wszystkie przypadki”. Trochę mnie to zdanie rozbawiło. Czy jest ono poprawne? Mam wątpliwości, gdyż z jednej strony wyraz dziękować jako czasownik nie odmienia się przez przypadki, ale z drugiej całe sformułowanie można by uznać za sfrazeologizowane, a frazeologia, wiadomo, rządzi się swoimi prawami.
Łączę wyrazy uznania
Dominik -
ponad 50-letni14.06.201414.06.2014Czy akceptowalny jest zapis ponad 50-letni? Forma ponadpięćdziesięcioletni wydaje mi się nieporęczna, pasuje raczej do dyktanda niż do normalnego tekstu, a ponad-50-letni wygląda dziwnie. Swoją drogą, zastanawiam się, dlaczego cząstkę ponad słowniki ortograficzne traktują jako przedrostek, a niemal jako przysłówek (nikt nie napisze niemalpięćdziesięcioletni), skoro ich znaczenie jest podobne.
-
dieta – zbilansowana czy zbalansowana?3.09.20093.09.2009Dzień dobry,
chciałabym się dowiedzieć, czy mówimy o zbilansowanej diecie, czy też o zbalansowanej diecie. Preparaty multiwitaminowe zawierają składniki odżywcze w zbilansowanych czy też zbalansowanych dawkach? Spotkałam się z obiema wersjami – która jest poprawna?
Z góry dziękuję za odpowiedź. -
niech będzie22.01.201422.01.2014Sprawdzając studenckie prace domowe, natknąłem się na sformułowanie typu „niech n [czyt. en] jest liczbą naturalną”. W pierwszej chwili chciałem skreślić to jako błąd językowy, bo przyjęło się w takich sytuacjach pisać „niech n będzie liczbą naturalną”. Z drugiej jednak strony mówimy „niech biegnie”, „niech idzie”, czyli słowo niech łączy się nie tylko z czasownikami w formie przyszłej, ale również w formie teraźniejszej. Czy można przez analogię powiedzieć niech jest?